Representing Mid-Wales in the Scottish Snow
Ym mis Chwefror, cafodd y tîm gyfle anhygoel i ymweld â’r Ynys Ddu yn yr Alban i gwrdd â thîm ymchwil o coleg Inferness (Brifysgol yr Ucheldiroedd a’r Ynysoedd) dan arweiniad Louise de Raad. Mae’r tîm yn defnyddio coleri radio i ddilyn gwiwerod ac i ymchwilio i’r modd mae gwiwerod coch yr Alban yn ymateb i gwympo coetiroedd yn llwyr. Hyn yw’r ffordd fwyaf dinistriol – ond y ffordd gyflymaf – o gynaeafu pren, pan fo pob coeden yn cael ei chwympo. Yn amlwg, mae hyn yn achosi newid enfawr yn ecosystemau’r holl fywyd gwyllt yn y fan a’r lle. Mae’r ymchwil yn cael ei gynnal mewn cydweithrediad agos â Forestry Land Scotland sy’n edrych i wella eu harfer ymhellach wrth optimeiddio cynaeafu coedwigoedd ar gyfer cadwraeth gwiwerod coch. Edrychwn ymlaen at ganfyddiadau’r astudiaeth!
Aethom i’r Alban yn syth ar ôl Cynhadledd Gwiwerod Coch Unedig, a oedd yn golygu rhai dyddiau hir iawn i Ben a Phil. Fe gyrhaeddon ni Inverness yn hwyr ar y dydd Llun, ar ôl taith yrru anodd, gyda llifogydd enfawr yng Nghymru, ac eira ar fynyddoedd yr Alban.
Jamie and Dr Louise De Raad preparing to process a red squirrel caught in the tree mounted trap (covered with a towel)
Fe dreulion ni ddydd Mawrth a dydd Mercher gyda Louise, Andy a Jamie yn archwilio trapiau mewn coetiroedd ar yr Ynys Ddu. Roeddem yn hynod lwcus i ddal pum gwiwer goch yn ystod y ddau ddiwrnod ac roeddem yn gallu arsylwi a dysgu gan y tîm a oedd yn ymdrin â phob gwiwer. Yna treulion ni ychydig oriau yn dilyn rhai o’r gwiwerod oedd yn gwisgo coleri radio. Rwyf i (Sarah) wedi gwneud cryn dipyn o’r gwaith hwn yn y gorffennol gyda Phrosiect Adfer Beleod Ymddiriedolaethau Bywyd Gwyllt Vincent (VWT). Roedd y cyfle i o ddilyn gwiwerod trwy gyfrwng radio yn hynod addysgiadol, o ran gwahanol offer a thechnoleg, a’r holl wahaniaethau ymarferol. Roedd hynny’n golygu‘n bennaf: llai o yrru, mwy o gerdded a’r un faint o sŵn gwyn!
Trying our hands at radio tracking.
Squirrel chewed bracket fungi we found in one of the prospective sites. We don’t see this often in Wales!
Fel rhan o’n prosiect “Cochion Iach” ar hyn o bryd, rydym yn gobeithio cynnal ein hastudiaeth ein hunain o ddilyn gwiwerod coch Cymru drwy gyfrwng radio. Roedd hyn i fod i ddigwydd yn ddiweddarach eleni, ond dydyn ni ddim yn siŵr eto sut y gallai’r pandemig coronafeirws effeithio ar hyn. Hyd yn oed os bydd rhaid i ni ohirio ein hastudiaeth am ychydig, rydym yn hynod ddiolchgar i Louise, Andy a Jamie am ein gwahodd i’r Alban.
Rydym hefyd yn ddiolchgar iawn i dywydd yr Alban am roi ychydig o ddyddiau anhygoel i ni.
The team (L-R): Jamie, Andy, Louise, (Phil’s Shadow), Sarah, Ben